Uczniowie rzadko dokonują wyboru zawodu w beznamiętny, racjonalny sposób. Ponieważ wybór ten wiąże się z samooceną jednostki, jej poziomem aspiracji i pozycją wśród kolegów, sprzyja to powstawaniu lęków Mechanizmy redukujące lęk często polegają, jak wiemy, na oszukiwaniu samego siebie. Dlatego też człowiek, który wybiera zawód i układa plany zdobycia odpowiedniego wykształcenia, musi mieć się na baczności, aby przez zamykanie oczu na rzeczywistość nie popełnić błędów, które drogo mogą go kosztować. Zniekształcenia oceny samego siebie i rzęczywistych możliwości mogą wynikać z poprzednich doświadczeń, które nie zostały przez danego osobnika w pełni zrozumiane Te zniekształcenia są wysoce indywidualne, lecz można wyróżnić wśród nich kilka odrębnych kategorii.
– 1. Brak realizmu w ocenie zdolności i zainteresowań. Wielu uczniów w dalszym ciągu przygotowuje się do zawodów, do któryrh się nie nadają, przy czym niewspółmiernie duża ich liczba pragnie pracować w wysoko kwalifikowanych zawodach (professions).
– 2. Nieznajomość różnorodności dostępnych zawodów oraz wymagań stawianych przez poszczególne zawody. Opierając się na ograniczonym doświadczeniu osobistym, uczniowie są skłonni brać pod uwagę tylko kilka dobrze znanych zawodów, chociaż niektóre nowsze lub mniej znane mogłyby lepiej odpowiadać zdolnościom i zainteresowaniom danej jednostki.
– 3. Romantyczny stosunek do pracy. Wybór zawodu tylko na tej podstawie, że ma on wspaniale brzmiącą nazwę lub wysoki prestiż społeczny, nie zapewnia osiągnięcia w nim zadowolenia. Podobnie, idealistyczny wybór jakiegoś zawodu z tego względu, że zdaje się on stwarzać niezwykłe szanse służenia ludzkości, może powodować komplikacje.
– 4. Wpływ nacisku ze strony rodziców. Stosunki między rodzicami a dziećmi stanowią delikatny problem. Zdarza się, że rodzice pełni najlepszych chęci, układający rozsądne plany dla swych dzieci, stwierdzają, że plany te są sabotowane, ponieważ dzieci są niechętnie nastawione do ich rodzicielskiej władzy. Inne dzieci akceptują cele postawione im przez rodziców, by potem stwierdzić, że cele te są dla nich zbyt wysokie i niemożliwe do osiągnięcia.
Leave a reply