Obecnie wiemy, że prosta odpowiedź „tak” lub „nie” na pytanie dotyczące spraw publicznych może być bardzo myląca. Po pierwsze, sama forma pytania może powodować, że liczba osób, odpowiadających w ten czy inny sposób, wykazuje dużą zmienność.
Nie ma żadnego powodu, aby przypuszczać, że różnica pomiędzy 64% a 81% stanowi odbicie jakiejś zmiany w postawach wobec międzynarodowych organizacji, która zaszła między styczniem a kwietniem. Zwrot „dla utrzymania pokoju na świecie” w drugim pytaniu niewątpliwie zwiększył procent odpowiedzi twierdzących.
Jedna z głównych trudności związanych z sondowaniem opinii polega na tym, że trudno powiedzieć, jak zdecydowanie osoba odpowiadająca podtrzymuje swój pogląd. Problem ten występuje także przy badaniu postaw. Odpowiedzi „tak – nie” mogą być dawane w sposób równie przypadkowy, jak się to czasem zdarza przy sprawdzaniu wiadomości studentów testami typu „prawda-fałsz”. Niepewność lub zdecydowanie odpowiedzi zależy w części od tego, w jakim stopniu skrystalizowana jest opinia publiczna w odniesieniu do danego zagadnienia. Często prosi się ludzi o podawanie swej opinii co do problemów o wysoce technicznym charakterze, takich jak wpływ energii atomowej na przyszłość cywilizacji. Na takie pytania badani w wysokim procencie odpowiadają: „me mam zdania”. Podawane przez innych badanych opinie należy wówczas interpretować z niezwykłą ostrożnością.
Nawet jeśli posługujemy się pytaniami z odpowiedziami do wyboru, można wprowadzić wiele udoskonaleń. Jeden ze sposobów polega na tym, aby zamiast odpowiedzi „tak” lub „nie” zastosować szereg z góry ustalonych alternatyw. Często odpowiadającemu wręcza się kartkę z czterema (lub więcej) możliwymi odpowiedziami i prosi się go, aby wybrał tę odpowiedź, która jest najbardziej zbliżona do jego Ą Cytowane przez Cartwrighta (1946). (Przyp. aut.). własnej opinii. W innej metodzie stosujemy pytanie „filtrujące”, które pozwala ustalić, jakie pytanie powinniśmy zadać jako następne. Podany niżej przykład5 pokazuje, w jaki sposób można „rozbić” stereotypową odpowiedź, zadając drugie pytanie tym, którzy odpowiadają w konwencjonalny sposób:
Leave a reply