Badania nad przyczynami schizofrenii

Spory na temat roli organicznych i funkcjonalnych czynników w powstawaniu chorób psychicznych skoncentrowały się ostatnio wokół schizofrenii, najpospolitszej formy reakcji psychotycznej. Fakt, że schizofrenię klasyfikuje się obecnie jako psychozę „funkcjonalną”, nie oznacza, że z pewnością pozostanie ona w tej kategorii. Współczesne badania nad schizofrenią można podzielić na cztery grupy, przy czym każda grupa reprezentuje inny punkt widzenia na tę sprawę.

Badania podkreślające przyczyny funkcjonalne. Najbardziej wpływowa teoria typu funkcjonalnego głosi, że pewien rodzaj wczesnych stosunków między matką a dzieckiem predysponuje do schizofrenii. Matka może być zbyt wymagająca, jawnie odrzucająca lub narzucająca się dzięki temu rodzajowi uległości, który czyni ją powolną aż do granie absurdu (Tietze, 1949). Być może, chodzi przede wszystkim o to, że matka (nie ojciec) dominuje w życiu dziecka (Kohn i Clausen, 1956). Aczkolwiek psychiatrzy są zgodni w swych poglądach na matki schizofreników, to jednak w niedawnych badaniach nie wykryto różnic między mmi a matkami neurotyków (Błock i inni, 1959).

Dodatkowy materiał dowodowy wskazuje na doniosły wpływ utraty rodziców w okresie dzieciństwa (na skutek ich śmierci) w pewnych przypadkach schizofrenii występującej w późniejszym wieku (J. R. Hilgard i Newman 1959, 1961).

Badania kładące nacisk na dziedziczność. Dokładne badania nad historiami rodzin schizofreników pozwalają określić prawdopodobieństwo, że inni członkowie rodziny również będą wykazywać symptomy schizofreniczne. W jednym z takich badań stwierdzono, że jeśli jedno z bliźniąt jednojajowych choruje na schizofrenię, to drugie ma ją w 86% badanych przypadków, podczas gdy drugi bliźniak z pary bliźniąt dwujajowych będzie ją miał tylko w 14% przypadków. Ponieważ bliźnięta jednojajowe rozwijają się z tego samego jaja, mają one jednakowe wyposażenie dziedziczne: bliźnięta dwujajowe nie są bardziej do siebie podobne niż zwykli bracia i siostry. Badania takie potwierdzają teorię, że dziedziczność stanowi czynnik wpływający na powstawanie schizofrenii (np. Kallmann, 1953, 1959: Kallmann i Roth, 1956)7.