Inne podejście do dynamiki osobowości, w którym także kładzie się nacisk racżej na teraźniejszość niż na przeszłość, reprezentuje teoria pola związana z nazwiskiem Kurta Lewina (Lewin, 1935, 1936). Termin „pole” (zob. s. 42) zaczerpnięto z fizyki, gdzie istnieje pojęcie pola sił: zachowanie danej cząstki pozostaje pod wpływem całego pola, w którym ta cząstka się znajduje. Lewin na gruncie teoretycznym krytykował to, co nazywał pojęciami „klasyfikacyjnymi” (ciass concepts), gdyż posługując się nimi, określano właściwości jakiejś rzeczy na podstawie tego, do jakiej klasy ona należy. Uważał to za pozostałość „ary- stotełesowskiego” sposobu myślenia, zgodnie z którym jakiś przedmiot spadał szybko, ponieważ należał do klasy „ciężkich” przedmiotów. Przeciwstawiał temu „galileuszowy” sposób myślenia, w którym rozpatruje się raczej siły działające na dany przedmiot niż jego specyficzne właściwości. Dla Lewina wyjaśnianie zachowania danej osoby w kategoriach jej „cech” stanowiło przykład fałszywego, „klasyfikującego” sposobu myślenia. Wolał on badać sytuację, w której znajdowała się dana osoba.
Jakaś sytuacja, w której znajduje się dana osoba, stanowi według Lewina jej „przestrzeń życiową”, która jest psychologiczną reprezentacją środowiska tej jednostki oraz istniejących dla niej w danej chwili możliwości. Osobę tę przedstawia się czasami jako punkt, który krąży wewnątrz przestrzeni życiowej i na który działają występujące tam siły. Tak więc, osoba ta jest odpychana przez zadania nielubiane, pociągana przez łubiane, napotyka przeszkody, obchodzi je itd. Wszystkie te określenia odnoszą się do „ruchów” w przestrzeni życiowej niezależnie od tego czy osoba ta rozwiązuje swe problemy w myśli, czy w działaniu.
Z drugiej strony, osoba ta posiada również jakąś swoją strukturę, a zatem to, co z jednego punktu widzenia przedstawiano jako punkt poruszający się w przestrzeni życiowej, może również otrzymać repre-
Leave a reply