Konflikt między dążeniem a dążeniem

Gdy ktoś ma dwa (lub więcej) pożądane, lecz wzajemnie się wykluczające cele, przez pewien czas waha się między nimi. Dwa interesujące wykłady mogą być wyznaczone na tę samą godzinę. Można mieć do wyboru dwie atrakcyjne posady. Spis potraw może oferować kilka równie atrakcyjnych dań, W takim przypadku, gdy wszystkie alternatywy są możliwe do przyjęcia (wszystkie przynęty pozytywne), wybór zwykle zostaje dokonany szybko, po krótkim okresie wahania. Długość okresu wahania i niezdecydowania wzrasta jednakże, gdy znaczenie decyzji jest większe oraz gdy alternatywne cele są bardziej zbliżone pod względem wartości.

Dziewiętnastu chłopców w wieku od dziewięciu do jedenastu lat wzięło udział w eksperymencie, w którym każdemu z nich podawano pary napojów, prosząc o wskazanie, który napój z każdej pary pragnie wypić. Były to następujące napoje: sok pomarańczowy, sok pomidorowy, woda z sokiem cytrynowym, ocet oraz nasycorjy roztwór soli. Jedne z tych płynów są atrakcyjne, inne odstręczające, jednakże dla naszych obecnych celów możemy rozpatrywać je jako leżące wzdłuż jednego wymiaru – wymiaru atrakcyjności, którą posiadają w różnym stopniu. W eksperymencie tym zestawiono w pary wszystkie płyny, przy czym nazwy ich pojawiały się w aparacie ekspozycyjnym. Chlopcy wskazywali wybrany płyn przez przesuwanie dźwigni o pewien kąt. aż do momentu, gdy zabrzmiał brzęczek. Mniejsze ruchy były rejestrowane na taśmie, lecz się „nie liczyły”, tzn. chłopcu wolno się było wahać, dopóki nie włączył brzęczyka przez przesunięcie dźwigni do skrajnego położenia z jednej lub drugiej strony. Aparat rejestrujący notował czas potrzebny do podjęcia decyzji oraz dostarczał graficznego zapisu zachowania w trakcie konfliktu. Każdy chłopiec dokonywał wyborów zarówno „realnych”, jak i „próbnych”. Po wyborze „realnym” wypijał płyn, po „próbnym” nie pił go.

Podsumowując wybory każdego chłopca, eksperymentator mógł zestawić listę preferencyjną płynów dla każdego chłopca. Można było zatem badać czas potrzebny do podjęcia decyzji oraz ilość wahań dla par różniących się jedynie nieznacznie i dlą par różniących się bardziej pod względem upodobania. Czas decyzji malał, gdy atrakcyjność płynów, między którymi wybierano, różniła się bardziej (ryc. 18-1), a ilość wahań była także wówczas mniejsza (Barker, 1942).