Pożyteczna praca

Problem zdrowia psychicznego należy zasadniczo do dziedziny profilaktyki, tj. ideałem jest raczej stwarzanie warunków zdrowego życia niż zajmowanie się problemami chorób. Lepiej tępić moskity, niż być zmuszonym do leczenia malarii, lepiej chronić przed zarazkami wodę i mleko, niż stanąć przed koniecznością leczenia duru brzusznego. Podobnie, lepiej zapewnić warunki normalnego rozwoju emocjonalnego, niż zajmować się terapią nerwic.

Zaabsorbowanie użyteczną pracą utrzymuje człowieka w kontakcie z rzeczywistością i podnosi jego szacunek do siebie pod warunkiem, że uznaje on tę pracę za poważną i że jest ona dostosowana do jego zdolności i zainteresowań.

Doświadczenia kryzysu w początkach lat trzydziestych świadczą o demoralizujących skutkach bezczynności i bezrobocia. Początkowo bezrobotni otrzymywali zapomogę, ponieważ jest to najłatwiejszy sposób udzielenia pomocy. Doświadczenie wykazało jednak, jak duże znaczenie miały prace prowadzone specjalnie w celu zatrudnienia bezrobotnych, ponieważ bez pracy jednostka łatwo ulega dezintegracji (Bekke, 1940: Watson, 1942). Obecnie coraz więcej zwolenników zyskuje sobie pogląd, że prawo do pracy jest równie fundamentalne, jak inne prawa człowieka i równie niezbędne do zachowania równowagi wewnętrznej jednostki. Praca nie jest jedynie kwestią zapewnienia utrzymania: sama w sobie jest ona źródłem doniosłej satysfakcji i zwykle stanowi zasadniczy warunek szacunku do samego siebie. Z drugiej strony, wielu ludzi znajduje zadowolenie również poza pracą zawodową, dając ujście swoim „hobbies”, takim jak zbieranie znaczków pocztowych czy monet, majsterkowanie lub praca w ogródku. Prace te wzmagają w człowieku poczucie, że jest jednostką twórczą, ponieważ są kierowane i inicjowane przez niego samego.