Schemat Eriksona

Erikson (1959) dokonał w ramach teorii psychoanalitycznej próby skorygowania braków klasycznej teorii i bardziej adekwatnego potraktowania środowiskowych i społecznych przystosowań wymaganych w każdej fazie rozwoju. Opracował schemat przebiegu dojrzewania, który uwzgiędnia (z pewnymi modyfikacjami) psychoseksualne fazy, lecz również określa kryzysy psychospołeczne, które występują w każdej fazie. Jeśli uda się je przezwyciężyć, prowadzą do psychicznej dojrzałości, jeśli nie, pozostają po nich ślady w postaci nerwic Schemat ten przedstawia w ogólnych zarysach tabl. 17-4. Zwróćmy uwagę, że w każdej fazie kryzys psychospołeczny określano za pomocą pary terminów, z których pierwszy wyraża wynik korzystny, zaś drugi – niekorzystny. Według tej teorii przez całe życie ponosimy konsekwencje każdego z wcześniejszych rozwiązań jakiegoś kryzysu: uczymy się pewnego sposobu rozstrzygania problemów, którym, być może, posłużymy się znowu przy późniejszych kryzysach. Końcowym rezultatem tego procesu jest specyficzna struktura osobowości, ukształtowana przez zmiany, które nałożyły się na ow wspólny schemat rozwoju.

Chociaż schemat Eriksona stanowi odświeżające uzupełnienie klasycznego psychoseksualnego modelu rozwoju i jako taki zyskał duży wpływ, trzeba powiedzieć, że terminy użyte dla określenia kryzysów psychospołecznych nie zostały dobrane w sposób konsekwentny i dalsza rewizja tego schematu byłaby bardzo pożądana. Niektóre z tych