Stereotypia

Inną konsekwencją frustracji jest stereotypia w zachowaniu, tj. tendencja do niezmiennego, powtarzającego się, zafiksowanego zachowania Normalne rozwiązywanie problemów wymaga elastyczności,

W literaturze na określenie tego zjawiska dośó często używa się terminu tiksacja Np. cytowany przez autora Maier używa terminu fiksacja lub „anormalna fiksacja” (por. dalsze uwagi autora), (przyp. red. poi.). wypróbowywania nowych dróg, gdy pierwotna droga do celu została zablokowana. Gdy powtarzająca się wielokrotnie frustracja krzyżuje plany danej osoby, zwłaszcza gdy przyczyną frustracji jest kara, osoba ta zdaje się tracić w pewnym stopniu swą elastyczność i raz po raz ponawia bezmyślnie tę samą próbę, mimo że doświadczenie wykazało jej bezowocność

Najbardziej dokładnie badano stereotypię u szczurów, lecz można także znaleźć analogie w zachowaniu człowieka. Białego szczura można nauczyć skakać do jednej z dwóch kart przymocowanych do okienek, za pomocą takiego ich ustawienia, że szczur znajduje pokarm za kartą „pozytywną”, natomiast jest karany, jeśli skoczy w kierunku karty „negatywnej” Na pozytywnej karcie może być czarne koło na białym tle, a na negatywnej – białe koło na czarnym tle Karty są tak wykonane, że gdy szczur trafi na kartę pozytywną, przedziurawia ją, otwierając okienko, przez które dostaje się na platformę, gdzie znajduje się nagroda w postaci pokarmu. Jeśli szczur skoczy w kierunku karty negatywnej, ta nie ustępuje, a szczur uderza się łebkiem o kartę i spada na siatkę. Zmieniając położenie kart, eksperymentator może nauczyć szczura wybierać kartę pozytywną, w kierunku której będzie stale skakał.