Teorie dynamiki osobowości

Ponieważ szukamy sposobu scharakteryzowania trwałych aspektów osobowości, zajmowaliśmy się charakterystykami według typów lub cech, bądź według tego czy innego rodzaju struktur osobowości będących rezultatem historii rozwoju. Istnieje jednakże inny sposób patrzenia na osobowość, który uwzględnia rozmaite czynniki znajdujące się w chwiejnej równowadze, tak że aktualne zachowanie stanowi rezultat wzajemnej gry różnych dyspozycji będących często w konflikcie. Konflikty te występują zawsze w teraźniejszości bez względu na to, jakie mogły być ich źródła w przeszłości, wobec czego teorie dyna-

W związku z tym zob. uwagi w rozdziale a, s. 131-132 (przyp. aut.). f miki osobowości – teorie zajmujące się tymi aktualnymi konfliktami – są nieuchronnie teoriami raczej sytuacyjnymi niż rozwojowymi. Stwarza to pewną trudność w klasyfikowaniu teorii, ponieważ wiele z nich można z jednego punktu widzenia traktować jako rozwojowe, z innego zaś jako teorie dynamiki osobowości. Z pewnością odnosi się to do psychoanalizy i teorii uczenia się. W każdym razie musimy zatrzymać się nieco nad tymi aspektami różnych teorii, które dotyczą dynamiki osobowości.