Wyparcie, jeśli miałoby być w pełni skuteczne, oznaczałoby całkowite zapomnienie – całkowite nieuświadamianie sobie nieakceptowanego przez siebie motywu oraz całkowity brak zachowania wypływającego z -takiego motywu. Nie jest ono jednakże zwykle w pełni skuteczne i impulsy wyrażają się w sposób pośredni. Wiele mechanizmów obronnych spośród już omawianych służy wyparciu, ponieważ chronią one jednostkę (za pomocą różnych rodzajów ukrywania) przed uświadomieniem sobie swych częściowo wypartych impulsów.
Przypadki amnezji (odwracalna utrata pamięci) ilustrują niektóre aspekty wyparcia. W jednym z takich przypadków znaleziono mężczyznę błąkającego się po ulicach Eugene, w stanie Oregon, który nie wiedział, jak się nazywa ani skąd przybył. Badania za pomocą hipnozy i innych metod pozwoliły zrekonstruować jego historię i przywrócić mu większość wspomnień. Pod wpływem domowych kłopotów poszedł na jakąś pijacką bibkę, co zupełnie nie harmonizowało z jego uprzednim zachowaniem, po czym dręczyły go głębokie wyrzuty sumienia. Jego amnezja była motywowana przede wszystkim pragnieniem wyrzucenia z pamięci upokarzających doznań, które miały miejsce podczas tej bibki. Udało mu się zapomnieć o wszystkich zdarzeniach przed pijatyką i po niej, które mogły mu ją przypomnieć. Następnie amnezja rozszerzała się i utracił całkowicie poczucie własnej tożsamości. Gdy pamięć mu wróciła, mógł przypomnieć sobie zdarzenia sprzed pijackiego epizodu, jak również to, co zdarzyło się potem, lecz głębsze wyparcie tego okresu, którego wstydził się najbardziej, chroniło go przed przypomnieniem sobie tych nieprzyjemnych zdarzeń (Beck, 1936).
W badaniach eksperymentalnych udało się zademonstrować niektóre typowe cechy wyparcia. W większości tych eksperymentów badany doznawał niepowodzenia, które powodowało pewne obniżenie szacunku do samego siebie. Późniejsze odtworzenie przez badanego tych deprecjonujących zdarzeń było zniekształcone (Aborn. 1953).
Leave a reply