Zawsze jest łatwiej określić chorobę niż zdrowie. Moglibyśmy powiedzieć, że człowiek jest zdrowy, jeśli nie jest chory, lecz taka definicja nie uwzględnia różnicy między doskonałym zdrowiem a brakiem jedynie symptomów choroby. Potrzebna jest charakterystyka pozytywna, która powiedziałaby nam coś ponad ten zwykły truizm, że osoba zdrowa psychicznie nie jest psychicznie chora. Pozytywny program zdrowia psychicznego wykracza poza zapobieganie chorobom: aby go przeprowadzić, trzeba oprócz lekarzy wielu innych, wykwalifikowanych pracowników.
Osobę zdrową psychicznie można określić jako osobę przystosowaną. Stwierdzenie to znaczy, że nie dręczy się ona niepotrzebnie konfliktami, które przeżywa. Podchodzi do swych problemów w sposób realistyczny, godzi się z tym, co nieuniknione, zdaje sobie sprawę ze swych własnych braków i niedociągnięć oraz z braków i niedociągnięć tych osób, z którymi musi mieć do czynienia. Osoba źle przystosowana, przeciwnie, niepotrzebnie dręczy się swymi konfliktami. Często próbuje rozwiązywać swe problemy na przekór rzeczywistości. Na ogół jest skłonna spierać się z innymi ludźmi o sprawy, na które nic nie można poradzić, lub odsuwać się od ludzi, tak że przyjęcie rozwiązania zadowalającego obie strony jest niemożliwe. Tak zarysowane z grubsza . rozróżnienie między dobrym a złym przystosowaniem jest dostatecznie wyraźne: z pojęciem przystosowania wiążą się jednak dwa nieporozumienia, które należy wyjaśnić.
Po pierwsze, błędne jest przypuszczenie, że osoba przystosowana nie doświadcza konfliktów emocjonalnych. Przystosowanie określa sposób radzenia sobie z konfliktami – zarówno sposób znoszenia konfliktów, jak i sposób ich rozwiązywania. W kulturze, takiej jak nasza,’zawsze powstają jakieś konflikty. Osoba przystosowana uznaje ten fakt i wie, kiedy godzi się na kompromis lub postępuje niekonsekwentnie. Nie musi bronić się przez zniekształcenie sytuacji, ani nie musi czuć się winna, gdy postąpiła, jak mogła najlepiej, w danych okolicznościach.
Drugie nieporozumienie polega na mniemaniu, że człowiek przystosowany musi być społecznym konformistą. Przystosowanie się poprzez uległość może prowadzić (i często prowadzi) do mniejszej ilości konfliktów niż protestowanie. Człowiek żyjący wygodnie w zgodzie z prawami grupy, z którą jest związany, oszczędza sobie problemów, przed którymi staje reformator społeczny, lecz reformator może być równie dobrze przystosowany jak konformista. Reformator może mieć przed oczyma wizje lepszego społeczeństwa, do którego dąży, może łączyć się z innymi ludźmi, którzy się z nim zgadzają, i może na realistycznym gruncie uznawać konieczność walki z tymi, z którymi się nie zgadza.
Leave a reply