Konflikt i harmonia w przemyśle – kontynuacja

Inny badacz wzajemnych postaw związków zawodowych. i zarządu przedsiębiorstwa pokazywał identyczne fotografie bądź z podpisem „członek zarządu” (manager), bądź „pracownik związkowy” (union official) urzędnikom reprezentującym zarząd oraz miejscowym działaczom związkowym. Odczytywał przy tym identyczny opis tych dwóch mężczyzn. Odpowiedzi działaczy związkowych i urzędników zarządu świadczyły, że postrzeganie tych samych osób, opisanych tymi samymi słowami, było bardzo różne, w zależności od tego, czy uważano ich za członków zarządu, czy też za działaczy związkowych. Ogólnie biorąc, uważano ich za bardziej godnych zaufania, jeśli reprezentowali tę samą grupę, do której należeli badani (Haire, 1955).

Od czasu do czasu wysuwa się również sugestie co do sposobu zapewnienia lepszej współpracy między robotnikami a- kierownictwem w rozwiązywaniu wspólnych problemów. Na przykład, w czasie II wojny światowej w Wydziale Produkcji Wojennej (War Production Board) było zarejestrowanych około 5 000 komitetów współpracy robotników z zarządem reprezentującym ok. 7 milionów robotników, jednakże w 1948 r. już tylko 5% tych komitetów kontynuowało swą działalność (De Schweinitz, 1949), Kwestionariusz wysłany później do 1000 towarzystw przemysłowych przyniósł 226 odpowiedzi dotyczących rodzaju i rozmiarów współpracy pomiędzy pracownikami a kierownictwem (tabL 21-7). Największym powodzeniem cieszyła się ta współpraca w dziedzinie niekontrowersyjnej pod względem ekonomicznym (bezpieczeństwo pracy) współpraca nad rozwiązywaniem problemów produkcji lub problemów ekonomicznych była o wiele rzadsza.

Obecnie, gdy w głównych gałęziach naszego przemysłu upowszechnia się działalność związków zawodowych i wprowadza się umowy zbiorowe, problemy zmniejszania konfliktów i tarć oraz rozwijania współpracy stanowią główne zadania psychologii przemysłowej.

Omówione tu przykładowo cztery tematy (selekcja i szkolenie, bodźce ekonomiczne, badania nad czynnikiem ludzkim oraz konflikty w przemyśle) dają jedynie pewne wyobrażenie o różnorodnych problemach, z którymi mają do czynienia psychologowie przemysłowi.