Na przykład, przy ustalaniu pozycji na skali dla 12 pytań dotyczących postaw wobec armii, pytanie, na które najłatwiej dawano przychylną odpowiedz i któremu zatem przypadło krańcowe miejsce w skali, wyrażające postawę, przychylną w najmniejszym stopniu, brzmiało: „Ogólnie biorąc, w jakim stopniu wojsko dba o to, by ci było dobrze?” (podano tu szereg możliwych odpowiedzi do zaznaczenia).
Pytanie umieszczone na krańcu skali odpowiadającym najbardziej przychylnej postawie, na które według oczekiwań badani powinni odpowiedzieć pozy- tywnie tylko wtedy gdy na wszystkie pozostałe pytania dali odpowiedzi przychylne, było następujące „Ogólnie biorąc, czy sądzisz, że wojsko daje człowiekowi szansę pokazania, co potrafi?”.
Sprawdzenie skali polega na ustaleniu, jak dalece rzeczywiste odpowiedzi zgodne są z ideałem. Wyżej wspomniana skala ma „współczynnik reproduktyw- ności” (coefficient of reproducibility) r = ,89 (idealna skala powinna dać r = 1,00), tak że była ona średnio udana, jeśli idzie o zgodność z wyznaczonymi kryteriami (Guttman, 1950),
Postawy, uczucia i przekonania. Na ogół stwierdza się pewną zgodność między postawami a uczuciami, przekonaniami i czynnościami zewnętrznymi wywoływanymi przez przedmioty tych postaw. Oznacza to, że jeśli przedmiot jakiejś postawy (np. Organizacja Narodów Zjednoczonych) wywołuje przychylne uczucia, przypuszczalnie będzie on również wzbudzał przekonania o skuteczności różnych działań na rzecz pewnej wartości (np. pokoju światowego) i skłaniał do czynów zgodnych z tym przekonaniem (np. do współpracy z towarzystwem popierającym Organizację Narodów Zjednoczonych).
Co się dzieje z postawą, gdy zmieniają się uczucia (reakcje emocjonalne)? Czy przekonania (o charakterze poznawczym) również się zmieniają? Ponieważ komponenty emocjonalne i poznawcze są skorelowane, można by oczekiwać, że zmiana jednych wywoła zmianę drugich. Problem ten badano również eksperymentalnie.
Leave a reply