Pojęcie cechy jest nieodzownym punktem wryjścia dla empirycznie ugruntowanej teorii osobowości, niezależnie od charakteru tej teorii, lecz profil cech nie jest wystarczającą charakterystyką jednostki. Sposób ich zorganizowania ma zasadnicze znaczenie dla scharakteryzowania danej osoby w jej interakcji ze środowiskiem.
Teorie rozwojowe podkreślają, że osobowość zaczyna się kształtować we wczesnym okresie życia, oraz kładą nacisk na ciągłość rozwoju. Teoria psychoanalityczna wyodrębnia fazy rozwojowe, zwane w klasycznej teorii fazami psychoseksualnymi (fazy: oralna, analna, falliczno-edypowa, faza latencji oraz genitalna). Erikson dodał do tego schematu kryzysy psychospołeczne, uwzględniając wpływy środowiskowe występujące w czasie trwania każdej z faz. Znaczenie tych faz dla rozwoju osobowości polega na tym, ze przez całe życie zachowują się pozostałości każdej z nich, zwłaszcza na skutek f i k s a c j i (rozwój zostaje zatrzymany na tym czy innym etapie) lub przemieszczenia (jeden przedmiot dostarczający zadowolenia zostaje zastąpiony przez inny). Dwie dojrzałe struktury osobowości są wyrazem tych wpływów: osobowość kompulsywna i osobowość autorytarna.
Teorie uczenia się również uzna.ią ciągłość rozwoju, lecz kładą nacisk na kształtowanie się nawyków, które następnie generalizują się na nowe sytuacje. Teoria ról jest również teorią rozwojową głoszącą, ze jednostka musi przyswajać sobie zachowanie związane z rolami, które są dla niej z góry przeznaczone lub które sobie wybiera O stałości struktury osobowości decyduje stałość struktury społecznej, jak również stałość systemu nawyków danej jednostki.
Leave a reply