Category Porady

Psychologia uczenia się jest tą dziedziną psychologii, która zawsze, odkąd William James uznał za podstawowe pojęcie nawyku, wzbudzała duże zainteresowanie. Wzrosło ono jeszcze bardziej w początkach naszego wieku w rezultacie prac Thorndike’a oraz pod wpływem badań Pawłowa nad odruchem warunkowym. Dokładnie sformułowane poglądy Hulla oraz różne nieraz ostre polemiki, które wszczynali Tolman, Lashley, Kohler i inni, spowodowały, że temat ten w ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci zyskał sobie niezwykłą popularność. Zainteresowanie uczeniem się jako zagadnieniem teoretycznym i praktycznym nadal nie słabnie, chociaż komplikacje, które wyłoniły się w trakcie badań, zmniejszyły zaufanie psychologów do większości ogólnych twierdzeń, zwracając zainteresowania w stronę motywacji i innych pokrewnych tematów.

W wyborach prezydenckich w r 1948 u osób urodzonych około 1910 r. wystąpiła największa zależność pomiędzy ich pozycją zawodową a sposobem glosowania. Wyborcy ci osiągnęli pełnoletność w okresie kryzysu, który nastąpił po 1929 r., a ich wspomnienia związane z tym okresem mogły mieć jakiś wpływ na uświadamianie sobie swej pozycji i jej politycznego znaczenia. W każdym razie korelacja pomiędzy sposobem głosowania a pozycją zawodową zmniejszała się w kolejnych wyborach od 1948 do 1956 r., o czym świadczy coraz niższe położenie każdej kolejnej krzywej na .wykresie. Zwfóćmy uwagę, -że w dwóch wcześniejszych wyborach u młodszych wyborców wystąpiła mniejsza zależność między pozycją zawodową a sposobem głosowania niż u starszych (zmodyfikowane wg Campbella i innych, 1960, s, 358).

Rozwój maszyny jest podstawowym faktem nowoczesnej cywilizacji Maszyna przyspieszyła urbanizację życia, zwiększyła destruktyw- ność broni militarnych, stała się przyczyną nowych form zatargów międzyklasowych oraz na tysiąc sposobów wpłynęła na codzienne życie każdego człowieka. Przyniosła ze sobą wielkie wygody, zwiększyła podaż towarów, przyspieszyła przesyłanie wiadomości, skróciła czas podróży. Wszystkie te konsekwencje współczesnego rozwoju maszyny stworzyły problemy, w których rozwiązaniu może dopomóc psychologia

Ze względu na szybki rozwój psychologii jako zawodu oraz wkraczanie psychologów do wielu nowych dziedzin życia Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne z pomocą Narodowej Fundacji Naukowej rozpoczęło niedawno badania nad psychologią jako nauką i nad zawodem psychologa. Aspekty dotyczące nauki przedstawiono w szeregu tomów redagowanych przez Zugmunta Kocha (Koch, lS59a, 1959b, 1959c). Aspekty zawodowe, dotyczące kadr psychologów i ich szkolenia, przedstawił Kenneth E. Clark, przewodniczący komisji odpowiedzialnej za ten dział badań (Clark, 1957). Poniższe uwagi opierają się na wynikach otrzymanych przez Clarka.

– 1. Racjonalizacja. Każdy z nas pragnie postępować rozsądnie, opierając się na możliwych do przyjęcia motywach. Jeśli działamy impulsywnie lub pod wpływem motywów, do których nie chcemy się przyznać nawet sami przed sobą, często interpretujemy to, co zrobiliśmy, w ten sposób, aby wydawało nam się, że postępowaliśmy racjonalnie. Wynajdywanie logicznych powodów lub wyglądających wiarygodnie usprawiedliwień dla tego, co zrobiliśmy impulsywnie, zwane jest racjonalizacją. Racjonalizacja nie oznacza „racjonalnego postępowania”, oznacza natomiast takie uzasadnianie swego postępowania zgodnie z uznawanymi przez siebie motywami, aby nam się wydawało, że. postąpiliśmy racjonalnie.

Problem zdrowia psychicznego należy zasadniczo do dziedziny profilaktyki, tj. ideałem jest raczej stwarzanie warunków zdrowego życia niż zajmowanie się problemami chorób. Lepiej tępić moskity, niż być zmuszonym do leczenia malarii, lepiej chronić przed zarazkami wodę i mleko, niż stanąć przed koniecznością leczenia duru brzusznego. Podobnie, lepiej zapewnić warunki normalnego rozwoju emocjonalnego, niż zajmować się terapią nerwic.

Badania nad tworzeniem się wyobrażeń o innych osobach wykazują, że ma tu zastosowanie wiele zasad spostrzegania przedmiotów: zasada podobieństwa, grupowania, podziału na figurę i tło oraz wrażliwości na fizyczne cechy bodźca.

Problem osobisty można traktować i rozwiązywać tak, jak każdy inny rodzaj problemów – jak problem matematyczny czy przyrodniczy – stawiając jasne pytania, gromadząc dowody, oceniając możliwe konsekwencje oraz próbując sprawdzić w praktyce wnioski wyciągnięte na podstawie materiału dowodowego. Istnieją jednakże dwa powody, dla których często nie jesteśmy w stanie rozwiązać naszych osobistych problemów w prosty, racjonalny sposób.

Ci badani, którzy podporządkowali się wcześniej, nadal byli skłonni ustępować, popełniali więc wiele błędów w ocenie w dalszych próbach. Por. ryc. 20-3 oraz wyjaśnienie w tekście (wg Ascha, 1956).

Człowiek, który ma zmartwienie, zwykle szuka kogoś, kto by mu pomógł zrozumieć jego problemy, a także poradził, co ma dalej robić. Udzielanie porad jest niewątpliwie najbardziej typową formą psychoterapii stosowaną przez rodziców, nauczycieli, duchownych, lekarzy i psychologów. Poradnictwo jako działalność zawodowa przybiera wiele form. Wśród nich można wymienić poradnictwo zawodowe, przemysłowe, szkolne, małżeńskie oraz religijne.

Uczniowie rzadko dokonują wyboru zawodu w beznamiętny, racjonalny sposób. Ponieważ wybór ten wiąże się z samooceną jednostki, jej poziomem aspiracji i pozycją wśród kolegów, sprzyja to powstawaniu lęków Mechanizmy redukujące lęk często polegają, jak wiemy, na oszukiwaniu samego siebie. Dlatego też człowiek, który wybiera zawód i układa plany zdobycia odpowiedniego wykształcenia, musi mieć się na baczności, aby przez zamykanie oczu na rzeczywistość nie popełnić błędów, które drogo mogą go kosztować. Zniekształcenia oceny samego siebie i rzęczywistych możliwości mogą wynikać z poprzednich doświadczeń, które nie zostały przez danego osobnika w pełni zrozumiane Te zniekształcenia są wysoce indywidualne, lecz można wyróżnić wśród nich kilka odrębnych kategorii.