Blog Archives

Spory na temat roli organicznych i funkcjonalnych czynników w powstawaniu chorób psychicznych skoncentrowały się ostatnio wokół schizofrenii, najpospolitszej formy reakcji psychotycznej. Fakt, że schizofrenię klasyfikuje się obecnie jako psychozę „funkcjonalną”, nie oznacza, że z pewnością pozostanie ona w tej kategorii. Współczesne badania nad schizofrenią można podzielić na cztery grupy, przy czym każda grupa reprezentuje inny punkt widzenia na tę sprawę.

Otwieranie drzwi tą ręką, która nie jest dominująca w używaniu, może odblokować mechanizmy pamięci. Czy kiedyś próbowałeś podpisać się niedominującą ręką? Czy pamiętasz, jak trudno było napisać nawet imię? Wykonując z wysiłkiem czynność, którą normalnie wykonujesz z łatwością, uaktywniasz mało używane szlaki w mózgu, które po prostu czekają na wykorzystanie, mówi doktor Lawrence C. Katz.

Zwróćmy uwagę, że nachylenie tych dwóch linii jest różne. Linia reprezentująca gradient unikania jest o wiele bardziej stroma niż linia reprezentująca gradient dążenia {Brown, 1948: Miller, 1959).

Badania prowadzone od wczesnych lat siedemdziesiątych wykazują korzystny wpływ medytacji na wiele zjawisk – od obniżania poziomu cholesterolu do wywoływania stanu relaksacji i poprawienia pamięci i zdolności uczenia się. Co ważne, instruktor medytacji nauczy cię metod wyciszania umysłu, a to ułatwia koncentrację.

Zbiór przypadkowych liczb lub liter może poprawić koncentrację uwagi i pamięć. Poproś przyjaciela o przygotowanie zbioru przypadkowych liczb i liter, jak ten poniższy. Następnie poproś tę osobę o określenie przedziału czasowego i wybierz kilka liczb, liter lub ich kombinację. Gdy już będziesz wiedział, czego szukać, zakreśl tyle liczb i liter, ile zdołasz wybrać w wyznaczonym czasie. Możesz na przykład zakreślić każdą liczbę 8 i każdą literę S w czasie 15 sekund.

Chociaż powyższe przykłady świadczą, że dana osoba oszukuje siebie samą zamiast innych, usprawiedliwienia są tego rodzaju, że ktoś mógłby z powodzeniem posłużyć się nimi świadomie, aby przedstawić się w korzystnym świetle wobec innych. Potrzebny jest zatem bardziej przekonywający przykład, który by nam wykazał, że racjonalizacja może być użyta wtedy, gdy dana osoba zupełnie nie zdaje sobie sprawy z przyczyn swego postępowania, gdy – innymi słowy – racjonalizacja jest motywowana nieświadomie. Takiego przykładu dostarczają wyniki eksperymentów nad sugestią posthipnotyczną.

Jest to coś więcej niż luksusowa ekstrawagancja: masaż może wzmocnić bystrość umysłu! Masaż jest co prawda fantastycznym środkiem relaksującym, ale ma również znaczny wpływ na funkcjonowanie pamięci, pobudzając mózg do lepszego działania, twierdzi doktor Larry J. Feldman.

Ogólnie biorąc, rozwój osobowości według teorii ról przedstawia się mniej więcej następująco: człowiek, rodząc się, wchodzi w pewne z góry określone role (rodzina, płeć, narodowość). Role te ograniczają jego swobodę, ponieważ wiele rzeczy zostało rozstrzygniętych przed jego urodzeniem się: gdzie będzie mieszkać, jakiego języka będzie się uczyć itd. Gdy jest on jeszcze niesamodzielny, jego rodzice (lub inni odpowiedzialni za mego dorośli) mają obowiązek nauczyć go zachowania odpowiedniego dla tych z góry ustalonych ról. Mimo zależności od społeczeństwa, w którym się urodził, będzie mógł szereg ról wybrać sobie sam: czy ma uczyć się muzyki, czy też nie, czy ma uprawiać sport, do jakiego zawodu ma się przygotowywać. Jego środowisko społeczne może wprawdzie wywierać nań silny nacisk, ograniczając jego wybory nawet i,w tych dziedzinach, mimo to wyciśnie z czasem swoje własne piętno na sposobie, w jaki będzie zachowywał się w tych rolach. W końcu to, co rozumiemy przez jego osobowość (z tego -punktu widzę- | nia), będą to trwałe właściwości jego zachowania związanego z jego rolami.

Niepokój zaburza zdolność do przypominania sobie twarzy, miejsc, imion i innych ważnych informacji, ale proste techniki oddechowe mogą uspokoić umysł i pomóc pamięci. Osoby przemawiające publicznie, aktorzy i inni artyści przed występem biorą kilka głębokich wdechów, aby zmniejszyć napięcie.

Stres negatywnie wpływa na psychikę. Musisz mu przeciwdziałać, aby lepiej zapamiętywać i łatwiej się koncentrować. Pewne dane wskazują, że silny stres powoduje kurczenie się części mózgu odpowiedzialnej za procesy uczenia się i zapamiętywania. „Możesz zacząć zapominać różne fakty”, mówi doktor Alan S. Brown, „nawet dokąd idziesz i gdzie się znajdujesz”.

W przeszłości było już wiele prób zastosowania matematyki w biologii i naukach społecznych, lecz także i tu ostatnie osiągnięcia sprawiły, że teraźniejszość różni się bardzo od przeszłości. Psychologowie, wzorując się na modelach stosowanych przez ekonomistów (teoria gier), specjalistów nauk politycznych (teoria decyzji) oraz teoretyków łączności i cybernetyków (teoria informacji) poczynili duże postępy w konstruowaniu swych własnych modeli matematycznych, przy czym najbardziej zaawansowane są prace nad probabilistycznymi modelami procesu uczenia się. Szybka elektronowa maszyna licząca stanowi narzędzie, które jest uzupełnieniem modelu matematycznego, aczkolwiek model matematyczny i maszyna licząca są zasadniczo tym samym, ponieważ program, który dostarcza się maszynie, również stanowi pewien rodzaj modelu matematycznego. Najciekawszym kierunkiem rozwoju modeli elektronowych jest naśladowanie procesów poznawczych, tj. rozwiązywania problemów i myślenia twórczego. Maszyny liczące są czymś więcej niż skomplikowanymi zabawkami dokładne badania nad ludzkim myśleniem i uczeniem się pomagają w projektowaniu tych maszyn, lecz gdy maszyna zostanie zbudowana i stwierdzimy, co potrafi, a czego nie potrafi zrobić, wówczas przez korygowanie instrukcji dawanych maszynie możemy osiągnąć lepsze zrozumienie tego, co dokonuje się w człowieku. Nikt jeszcze nie może dokładnie powiedzieć, dokąd nas zaprowadzi cała ta dziedzina działalności, lecz młody psycholog, którego interesuje, co dzieje się na tym polu, nie będzie mógł pojąć większości tych spraw, jeśli nie potrafi korzystać z literatury posługującej się nomenklaturą teorii prawdopodobieństwa i nowoczesnych gałęzi matematyki zwanych teorią zbiorów i algebrą macierzy.